Een asset purchase agreement (APA) is een juridisch contract waarbij een koper specifieke activa en passiva van een onderneming overneemt, in plaats van aandelen in de vennootschap zelf. Bij deze overnamestructuur worden individuele bedrijfsonderdelen geselecteerd en overgedragen, wat de koper meer controle geeft over welke elementen worden verworven. Dit verschilt fundamenteel van een aandelentransactie waarbij de gehele juridische entiteit van eigenaar wisselt.
Wat is precies een asset purchase agreement?
Een asset purchase agreement is een overnamecontract waarbij de koper individuele activa en passiva van een doelonderneming verwerft zonder de aandelen van de vennootschap over te nemen. De verkopende entiteit blijft bestaan, maar wordt ontdaan van de overgedragen bedrijfsonderdelen.
Deze structuur biedt kopers strategische voordelen bij selectieve overnames. Ongewenste verplichtingen, juridische risico’s of niet-kernactiviteiten kunnen worden uitgesloten van de transactie. Voor verkopers betekent dit dat zij controle behouden over welke onderdelen van hun onderneming worden afgestoten.
De juridische complexiteit van een APA ligt in de gedetailleerde specificatie van over te dragen elementen. Elk actief, contract en verplichting moet expliciet worden benoemd en juridisch correct worden overgedragen. Dit vereist grondige voorbereiding en juridische expertise om alle aspecten correct te structureren.
Wat is het verschil tussen een asset deal en een share deal?
Het fundamentele verschil ligt in wat wordt overgedragen: bij een asset deal worden specifieke bedrijfsonderdelen gekocht, bij een share deal wordt eigendom van de gehele vennootschap verworven. Deze keuze heeft verregaande gevolgen voor fiscale behandeling, aansprakelijkheid en transactiestructuur.
Fiscaal gezien biedt een asset deal voor kopers een step-up in boekwaarde naar aankoopprijs, waardoor verworven activa inclusief goodwill afschrijfbaar worden. Bij share deals blijft de fiscale boekwaarde ongewijzigd, maar kan de verkoper profiteren van deelnemingsvrijstelling. Overdrachtsbelasting van 10,4% is verschuldigd op vastgoed bij asset deals, terwijl share deals dit kunnen vermijden.
Voor aansprakelijkheid geldt dat asset deals meer bescherming bieden tegen historische verplichtingen, omdat alleen specifiek overgedragen schulden meekomen. Share deals brengen alle bestaande en toekomstige verplichtingen van de vennootschap mee, wat uitgebreide due diligence en garantieregelingen vereist.
Welke assets worden typisch overgedragen in een APA?
Materiële activa omvatten inventaris, machines, onroerend goed, voorraden en kantooruitrusting. Immateriële activa bestaan uit intellectueel eigendom, klantenbestanden, merken, licenties, software en goodwill. Contractuele rechten zoals leveranciers- en klantencontracten worden vaak meegenomen indien overdraagbaar.
De selectie hangt af van de strategische doelstellingen van de overname. Bij een buy-and-build strategie kunnen specifieke productlijnen of geografische activiteiten worden gekozen. Technologiegerichte overnames focussen op intellectueel eigendom en ontwikkelcapaciteit.
Werknemerscontracten vereisen speciale aandacht omdat arbeidsrechtelijke overgang van onderneming kan gelden. Dit betekent automatische overgang van arbeidscontracten met behoud van opgebouwde rechten, wat impact heeft op personeelskosten en sociale verplichtingen.
Hoe werkt de due diligence bij een asset purchase agreement?
Due diligence bij asset deals focust op de specifiek over te dragen onderdelen in plaats van de gehele onderneming. Dit betekent gedetailleerd onderzoek naar eigendomsrechten, staat van activa, contractuele verplichtingen en potentiële aansprakelijkheden gekoppeld aan geselecteerde assets.
Juridische due diligence verifieert eigendomstitels, intellectuele eigendomsrechten en overdraagbaarheid van contracten. Derde partijen moeten vaak toestemming geven voor contractoverdracht, wat het proces kan vertragen. Financiële due diligence analyseert de winstgevendheid en cashflow van de over te nemen bedrijfsonderdelen.
Operationele due diligence beoordeelt de staat van fysieke activa, IT-systemen en processen. Bij vastgoedintensieve transacties is grondige analyse van onroerend goed essentieel vanwege de hoge overdrachtsbelasting. Milieuaansprakelijkheid en compliance-aspecten vereisen extra aandacht bij industriële activa.
Welke risico’s en aansprakelijkheden gelden bij een asset deal?
Asset deals bieden inherent meer bescherming tegen onbekende aansprakelijkheden omdat alleen expliciet overgedragen verplichtingen meekomen. Echter, bepaalde wettelijke aansprakelijkheden zoals arbeidsrechtelijke verplichtingen kunnen automatisch overgaan ongeacht contractuele afspraken.
Garanties en vrijwaringen in een APA dekken specifiek de overgedragen activa en gerelateerde risico’s. Verkopers geven garanties over eigendomsrechten, staat van activa en afwezigheid van verborgen gebreken. Kopers eisen vaak uitgebreide vrijwaringen voor belasting-, milieu- en juridische risico’s.
Continuïteitsrisico’s ontstaan doordat contracten en relaties mogelijk niet automatisch overgaan. Klanten en leveranciers kunnen de transactie aangrijpen om contractvoorwaarden te heronderhandelen. Werknemers hebben mogelijk recht op ontslagvergoeding bij weigering van overgang naar de nieuwe werkgever.
Wat zijn de belangrijkste contractvoorwaarden in een APA?
Prijsstelling in een APA kan bestaan uit een vaste koopsom plus aanpassingsmechanismen voor werkkapitaal, voorraden of schulden op closing datum. Earn-out regelingen koppelen een deel van de prijs aan toekomstige prestaties van de overgenomen activa.
Closing conditions omvatten goedkeuringen van toezichthouders, toestemming van contractpartijen en vervulling van garanties. Bij complexe transacties kunnen maanden zitten tussen ondertekening en closing. Representations & warranties dekken de staat van activa, rechtmatigheid van overdracht en afwezigheid van materiële wijzigingen.
Post-closing verplichtingen regelen overdracht van systemen, training van personeel en transitieondersteuning. Niet-concurrentiebedingen voorkomen dat verkopers direct concurrerende activiteiten opstarten. Escrow-regelingen houden een deel van de koopsom apart voor eventuele claims onder garanties.
Asset purchase agreements vereisen specialistische kennis van juridische, fiscale en operationele aspecten. De complexiteit van deze transactiestructuur maakt professionele begeleiding essentieel voor optimale resultaten. Voor strategische ondersteuning bij uw overnameplannen kunt u contact opnemen voor een analyse van uw specifieke situatie.
Link gekopieerd!
